Orkisz, znany jako jedna z najstarszych odmian pszenicy, to zboże, które od wieków odgrywa istotną rolę w diecie ludzi. Jego historia sięga czasów starożytnego Egiptu, a obecnie zyskuje na popularności w Europie, nie tylko ze względu na swoje bogate walory odżywcze, ale także dzięki ekologicznemu podejściu do uprawy. Orkisz jest mało wymagający, a jednocześnie pełen zdrowotnych właściwości, które mogą przyczynić się do poprawy jakości życia. Jego unikalna struktura białka sprawia, że stanowi ciekawą alternatywę dla tradycyjnej pszenicy, a różnorodność zastosowań kulinarnych sprawia, że każdy może znaleźć dla niego miejsce w swojej diecie. Co sprawia, że orkisz jest tak wyjątkowy i dlaczego warto włączyć go do codziennego jadłospisu?

Co to jest orkisz? Historia i uprawa

Orkisz, bliski krewny pszenicy, to starożytny gatunek zboża. Jego ziarna otulone są twardą łuską, pełniącą funkcję ochronną. Uprawiany już w starożytności na Bliskim Wschodzie oraz w Egipcie, zyskał popularność również w Azji i Europie. Obecnie orkisz przeżywa swój renesans, głównie ze względu na bogactwo wartości odżywczych, które oferuje.

Historia uprawy tego zboża sięga odległych czasów. W średniowieczu orkisz był powszechnie spotykany na europejskich polach. Roślina ta, osiągająca wysokość od 50 do 150 cm, charakteryzuje się niewielkimi wymaganiami uprawowymi. Co istotne, jest to naturalna odmiana zboża, wolna od modyfikacji genetycznych.

Jakie są właściwości zdrowotne orkiszu?

Orkisz, starodawne zboże, to prawdziwy sprzymierzeniec naszego zdrowia. Nie tylko wspiera trawienie i poprawia nastrój, ale przypisuje mu się również działanie profilaktyczne w walce z nowotworami. Co więcej, dba o nasze serce i układ nerwowy.

Orkisz wzmacnia także odporność organizmu, pomagając nam bronić się przed infekcjami. Reguluje poziom cukru we krwi i obniża cholesterol, co jest szczególnie ważne dla osób zmagających się z problemami sercowo-naczyniowymi.

Za te prozdrowotne właściwości odpowiada między innymi thiocyanat, silny stymulator systemu immunologicznego. Krótko mówiąc, włączenie orkiszu do codziennej diety to inwestycja w lepsze samopoczucie i długotrwałe zdrowie.

Jakie są składniki odżywcze orkiszu?

Orkisz, zboże o wyjątkowych walorach, kryje w sobie bogactwo składników odżywczych. W jego wnętrzu znajdziemy około 56% skrobi, 11,6% białka i 2,7% tłuszczu, a także cenne minerały stanowiące około 2% jego składu.

To, co wyróżnia ziarno orkiszu na tle zwykłej pszenicy, to wyższa zawartość białka, oscylująca między 13 a 17%. Dzięki temu, spożywając orkisz, możemy zaspokoić aż 21% naszego dziennego zapotrzebowania na ten ważny składnik. Ponadto, dostarcza on nam również znaczną dawkę błonnika, pokrywającą aż 30% dziennego zapotrzebowania.

Orkisz jest prawdziwą skarbnicą mikro- i makroelementów. Znajdziemy w nim kluczowe minerały, takie jak wapń, żelazo i cynk, a także potas oraz witaminy z grupy B. Co więcej, to wartościowe zboże dostarcza również witamin A, E, D i K. Nie można także pominąć obecności kobaltu, fosforu i magnezu, a także manganu, miedzi, selenu i sodu, które również w nim występują.

Orkisz a gluten – co warto wiedzieć?

Orkisz, choć zawiera gluten, często bywa lepiej tolerowany niż ten obecny w pszenicy zwyczajnej. Wynika to z odmiennej struktury białek glutenowych w tym zbożu, co przekłada się na jego lepszą przyswajalność i strawność. Osoby z nietolerancją glutenu lub delikatnym układem pokarmowym mogą więc rozważyć włączenie orkiszu do swojej diety jako alternatywę dla pszenicy.

Warto jednak poszukiwać odmian orkiszu o obniżonej zawartości glutenu. Dodatkowym atutem tego zboża jest jego lekkostrawność, co stanowi kolejny argument przemawiający za jego korzystnym wpływem na proces trawienia w porównaniu z pszenicą.

Jakie jest zastosowanie orkiszu w diecie?

Orkisz, ze względu na bogactwo wartości odżywczych i wszechstronność zastosowań, coraz śmielej wkracza do świata dietetyki. Wyroby z niego, jak kasza, mąka czy makaron, stanowią wartościowy element zbilansowanej diety. Szczególnie polecany jest osobom, które dążą do redukcji wagi oraz diabetykom, a to wszystko dzięki wysokiej zawartości błonnika.

Włączenie orkiszu do jadłospisu korzystnie wpływa na proces trawienia i wspomaga regenerację organizmu, pomagając w usuwaniu niestrawionych resztek pokarmowych. To z kolei przekłada się na optymalne funkcjonowanie całego ciała.

Regularne spożywanie orkiszu:

• sprzyja regulacji rytmu wypróżnień,
• redukuje ryzyko rozwoju miażdżycy,
• stymuluje układ odpornościowy,
• pomaga w zapobieganiu powstawaniu kamieni żółciowych.

Z ziaren orkiszu wytwarza się szeroką gamę produktów, w tym popularne kasze i mąkę, ale także pieczywo, otręby, płatki, syrop oraz kawę orkiszową.

Jak przygotować orkisz? Przepisy i sposoby spożycia

Orkisz to wszechstronne zboże, które znajduje szerokie zastosowanie w kuchni – od gotowania i pieczenia po wzbogacanie różnorodnych potraw. Szczególnie ceniony jest młody, zielony orkisz, który doskonale sprawdza się jako składnik pożywnych zup, kotletów i aromatycznych sosów.

Oto, jak najlepiej wykorzystać ten dar natury:

• Gotowanie zielonego orkiszu: aby w pełni wydobyć jego smak, warto go wcześniej namoczyć – przez około 10 godzin w wodzie, której objętość powinna być dwukrotnie większa niż objętość zboża. Po tym czasie wystarczy gotować go przez 25 minut,
• Mąka orkiszowa: zarówno jasna, jak i razowa mąka orkiszowa to fantastyczny składnik wypieków. Możemy z niej przygotować pyszne ciasta, kruche ciasteczka, domowy makaron, a nawet chrupiącą pizzę,
• Kasza orkiszowa: stanowi ona zdrowy i wartościowy dodatek do posiłków. Doskonale komponuje się ze świeżymi sałatkami i porannym musli,
• Naleśniki: z mąki orkiszowej wyczarujemy również puszyste i smaczne naleśniki, idealne na weekendowe śniadanie,
• Orkisz w innych odsłonach: oprócz wymienionych form, orkisz dostępny jest również jako aromatyczna kawa, pożywne płatki śniadaniowe, a także w postaci chrupiącego chleba. Warto dodać, że orkisz jest wyjątkowo sycący, co czyni go doskonałym wyborem dla osób dbających o linię.